تأثیر مقادیر و تقسیط کود نیتروژن بر کارآیی مصرف نیتروژن برنج رقم خزر

به منظور بررسی تاثیر مقادیر و تقسیط کود نیتروژن بر عملکرد دانه، کارآیی زراعی، کارآیی بازیافت و کارآیی فیزیولوژیک کود نیتروژن در برنج (oryza sativa l.) رقم خزر، آزمایشی در سال 1382 در خاک شالیزاری با بافت شنی در استان گیلان، در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. در این آزمایش اثرات 6 تیمار : شاهد (بدون استفاده از نیتروژن)، تیمار دوم 40 (پایه)، تیمار سوم 40+40 (پایه+ اواسط پنجه زنی)، تیمارچهارم 40+20+20 (پایه+اواسط پنجه زنی+تشکیل خوشه)، تیمار پنجم 60+60 (پایه+ اواسط پنجه زنی) و تیمار ششم 60+30+30 (پایه+اواسط پنجه زنی+تشکیل خوشه) کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار از منبع اوره با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج نشان داد که عملکرد دانه در تیمار های با سه تقسیط ششم و چهارم به طور معنی داری بالاتر از سایر تیمار ها بود (به ترتیب 4832 و 4668 کیلوگرم در هکتار). بیشترین میزان جذب نیتروژن در بوته در تیمار ششم حاصل شد (9/146 کیلوگرم در هکتار) که بالاتر از سایر تیمار ها بود. بالاترین کارآیی زراعی (ea)، کارآیی فیزیولوژیک (ep) و درصد کارآیی بازیافت (er) در تیمار چهارم و به ترتیب در حدود 1/20، 1/30 و 9/66 بدست آمد. در حالی که بیشترین شاخص برداشت نیتروژن (nhi) نیز در تیمار چهارم مشاهده شد (428/0)، اما اختلاف بین تیمار ها معنی دار نبود. با توجه به این که عملکرد دانه تیمار چهارم تفاوت معنی داری با تیمار ششم نداشت، اما به لحاظ دارا بودن کارآیی زراعی، فیزیولوژیک، بازیافت و شاخص برداشت نیتروژن بالاتر و امکان صرفه جویی در مصرف کود و جلوگیری از آبشویی آن در خاک های سبک ساحلی به عنوان بهترین تیمار برای برنج رقم خزر شناخته شد.